این هوش مصنوعی می تواند افکار شما را ببیند و تصویری از آن بکشد

دانشمندان در سراسر جهان به دنبال این هستند که به اولین گروهی تبدیل شوند که الگوریتم های هوش مصنوعی را که می توانند ذهن ما را بخوانند را توسعه دهند.

البته این ایده جدیدی نیست: در داستان های علمی تخیلی دهه ۵۰ و ۶۰  میلادی، پزشکان دیوانه ای مکررا دیده می شد که برای رمزگشایی افکار افراد، وسایل عجیب و غریبی بر سر افراد می گذاشتند. سریال تلویزیونی بریتانیا Quatermass and the Pit – که در آن از چنین دستگاهی برای ترجمه افکار مهاجمان بیگانه استفاده می شود – نمونه بارزی از این مسئله است.

اکنون تخیل در حال تبدیل شدن به واقعیت است. در سال گذشته ، کارشناسان هوش مصنوعی در چین ، ایالات متحده و ژاپن تحقیقاتی را منتشر کرده اند که نشان می دهد رایانه ها می توانند آنچه را که مردم به آن فکر می کنند با استفاده از دستگاه های تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی یا fMRI  که فعالیت مغز را اندازه گیری می کند و مرتبط با شبکه های عصبی عمیق هستند، را عینا تکرار کنند و همچنین حتی عملکردهای مغز انسان را نیز عینا می توانند تکرار کنند.

آیا این همان تله پاتی هست؟

در حالی که عناوین خبری در سرتاسر جهان تیتر می زنند که فناوری هوش مصنوعی اکنون می تواند ذهن افراد را بخواند، به نظر می رسد این مسئله بیشتر جنبه تئوریک داشته باشد. رایانه ها هنوز قادر به پیش بینی آنچه که ما بدان فکر می کنیم ، احساس می کنیم یا می خواهیم، نیستند. همانطور که Anjana Ahuja ، نویسنده علمی در مجله Financial Times اظهار داشت به جای تله پاتی، ” توضیح دقیق تر درباره این فناوری، هرچند که گیرای کمتری داشته باشد ، یک الگوریتم ‘ بازسازی میدان تصویری’ می باشد”.

بیشتر تحقیقات تاکنون با هدف رمزگشایی تصاویری که افراد در حال بررسی هستند یا در شرایط محدود، آنچه را که در حال فکر کردن بدان هستند، انجام شده است.

تا کنون مطالعات روی برنامه هایی که تصاویر را بر اساس اشکال یا حروف آموزش داده شده به این برنامه ها برای تشخیص دادن افکار، هنگامی که افراد تصویری را مشاهده می کنند متمرکز بوده اند.

با این حال ، در یکی از تحقیقاتی که اخیرا در آزمایشگاه های علوم عصبی رایانه ای ATR ژاپن و دانشگاه کیوتو انجام شده است، دانشمندان گفته اند که نه تنها برنامه طراحی شده توسط آن ها می توانست تصاویری را که به آن برنامه آموزش داده شده بود، هنگامی که مردم به آن ها نگاه می کردند را شناسایی کند، بلکه اعلام داشتند: “روش ما با موفقیت برای بازسازی اشکال مصنوعی تعمیم یافته است که نشان می دهد که مدل ما واقعاً تصاویر را با فعالیت مغز “بازسازی” یا “تولید” می کند، نه این که صرفا با نمونه های موجود مطابقت دهد. به عبارت دیگر، می تواند تصاویری را که برای دیدن آن ها آموزش دیده نشده بود ، رمزگشایی و نمایان کند.

برای ساخت تصاویر واقعی تر، نتایج توسط یک شبکه سازنده عمیق (Deep Generator Network)، الگوریتمی که ویژگی های غالب (از قبیل چشم ها، صورت ها و الگو های بافتی) که سرنخ های دیدنی از آن چه که شی می تواند باشد را بهتر درک می کند. با کمک شبکه سازنده عمیق برای تقویت تصویر خروجی، تیم محقق به این نتیجه رسیدند که یک ارزیاب طبیعی انسانی می تواند تصاویر رمزگشایی شده را با تصاویر اصلی در ۹۹ درصد مواقع تطابق دهد.

تیم محقق همچنین سیستم خود را روی داده های ادراکی در اشکال هندسی و حروف الفبا ارزیابی کردند که به این دلیل که سیستم فقط توسط تصاویر طبیعی آموزش داده شده بود، چالشی برای آن محسوب می شد. با این وجود، سیستم توانست تصاویری تولید کند که به طرز قابل درکی به تصاویر اولیه اشکال و حروف نزدیک بود.

سپس تیم به رمزگشایی امواج مغزی از کسانی که تصاویر مشابهی را صرفا تصور می کردند و آن ها را از حافظه بخاطر می آوردند، اقدام کرد. تصاویر نتیجه چندان واضح نیستند، مخصوصا برای تصاویر طبیعی؛ چون به یاد آوری این که جزئیات کوچک تصویر چگونه هستند دشوار است. کامیتانی توضیح می دهد :”مغز انسان کم تر فعال می شود،” به همین دلیل سرنخ های دیداری که تصویر را تعریف می کنند، کمتر ظاهر می شود. با این وجود، تیم آن ها متوجه شد که با انجام این عمل در مورد اشکال و حروف، شبکه سازنده عمیق می تواند در ۸۳ درصد مواقع یک تصویر قابل تشخیص را تولید کند.

در ادامه ویدیو منتشر شده توسط تیم تحقیقاتی دانشگاه کیوتو از بازسازی تصاویر ذهنی را مشاهده می کنید.

در همین حال ، دانشمندان دانشگاه کارنگی ملون در ایالات متحده آمریکا ادعا می کنند که با استفاده از الگوریتم هایی برای رمزگشایی سیگنال های مغزی ، یک قدم به ذهن خوانی افراد به صورت واقعی نزدیک تر شده اند و با این کار می توانند سیگنال های مغزی که معرف افکار عمیقی مانند “نویسنده جوان با سردبیر صحبت کرد” و “سیل به بیمارستان خسارت وارد کرده است” را کد گشایی کنند. محققان می گویند ، این فناوری می تواند رویدادهای پیچیده ای را که در قالب جملات و ویژگی های معنایی مانند افراد ، مکان ها و فعالیت ها برای پیش بینی انواع افکاری که در فرد در نظر گرفته شده است، درک کند.

این برنامه پس از دستیابی به محرک های ذهنی برای ۲۳۹ جمله ، می تواند یک عبارت ۲۴۰ کلمه ای را با دقت ۸۷٪ پیش بینی کند. مارسل جاست، که رهبری این تحقیق را بر عهده دارد ، اظهار داشته است: “روش ما غلبه بر ویژگی نه چندان کار آمد fMRI برای جمع کردن سیگنال های ناشی از حوادث مغزی که به طور نزدیک به هم از لحاظ زمانی اتفاق می افتند، مانند خواندن دو کلمه پی در پی در یک جمله است. این پیشرفت برای اولین بار امکان رمزگشایی افکار حاوی چندین مفهوم را ممکن می سازد. این در واقع چیزی است که بیشتر افکار بشر از آن ها تشکیل شده است. “

چالش های اخلاقی

نتایج حاصل از چنین تحقیقاتی نوید بخش اثرات سودمندی برای بشریت است. تحولات نشان می دهد که ما زمان زیادی را از موقعی که پروفسور کواترماس نویسنده کتاب های علمی تخیلی از یک دستگاه ذهن خوانی برای تفسیر افکار مریخی ها استفاده کرد، پشت سر گذاشته ایم.

بله ، این ترس وجود دارد که ما بتوانیم ماشین های کشتار جمعی را توسعه دهیم که با سرعت فکر بشری عمل کنند ، اما به همان اندازه این پیشرفت ها می توانند به افراد فاقد قدرت تکلم یا معلولین کمک کند و فرآیند های ترجمه های چند زبانه را تسریع کند، بدون اینکه نیازی به کاشت الکترود در سر افراد وجود داشته باشد.

بسیاری، از جمله کارآفرین سریالی فناوری، ایلان ماسک، از فرصت هایی که چنین فناوری هایی می توانند برای زندگی معلولان به بار بیاورند ، هیجان زده هستند ، اما محققان و دولت ها هنوز تصریح نکرده اند که چگونه می توانند اطمینان حاصل کنند که از این پیشرفت ها و فناوری ها برای منافع نسل بشر استفاده می شود و نه آسیب آن.

و با وجود پیشرفت های سریع در این زمینه و در زمینه های مرتبط با آن مانند ویرایش ژن و ادغام انسان با رایانه، هیچ توافق جهانی ای وجود ندارد که چه معیارهای اخلاقی و معنوی  در این دنیای جدید مورد نیاز است.

بیشتر بخوانید :

منبع World Economic Forum The New Stack